O ozonie
Ozon: co to jest?
Ozon odkrył w 1840 roku niemiecki chemik Friedrich Schönbein i nazwał go ze względu na charakterystyczny zapach – ozonem, od greckiego słowa oznaczającego zapach – ozein. Zapach ten czujemy np. po burzy, gdyż ozon tworzy się w trakcie wyładowań atmosferycznych. Wystarczy przypomnieć to wspaniałe uczucie, gdy po burzy bierzemy głęboki oddech i mamy wrażenie, że powietrze wypełnia nam całe płuca. Zjawisko to wynika z obronnego uaktywnienia się płuc. Cząsteczka ozonu zbudowana jest z trzech atomów tlenu, i podczas wdychania zostaje pobudzony układ odpornościowy. To z kolei rozdyma pęcherzyki płucne, które wprowadzają do krwi więcej tlenu. Organizm dostaje więcej tlenu, dzięki czemu jest lepiej odżywiony.
W warunkach normalnych ozon jest bladoniebieskim gazem, o większej gęstości od powietrza - 1,7. W temperaturze od −193 °C do −111 °C (106 °C) staje się fioletową cieczą, a w temperaturze poniżej -193 °C zamienia się w ciemno fioletowe ciało stałe.
Właściwości ozonu
Ozon jest gazem nietrwałym. Już w temperaturze pokojowej rozpada się stopniowo do tlenu. Okres półtrwania czyli czas, w którym stężenie ozonu maleje do połowy wartości początkowej wynosi 20-60 minut, w zależności od temperatury i wilgotności otaczającego powietrza. Ozon ma doskonałą rozpuszczalność w wodzie, co pozwala na natychmiastową reakcję ze wszystkimi związkami rozpuszczalnymi lub cząsteczkami obecnymi w płynach biologicznych. W wodzie czas półtrwania to około 20-30 minut, (zdecydowanie dłużej ten czas wynosi w tłuszczach). W rzeczywistości okres półtrwania w wodzie jest krótszy, ponieważ wpływają na niego różne czynniki, takie jak temperatura, pH, stężenie ozonu oraz stężenie i rodzaj innych substancji rozpuszczonych.
Ze względu na niestabilność cząsteczki zabiegi z użyciem ozonu muszą być wykonane w miejscu, gdzie jest on wytwarzany.
Ozon to jeden z najsilniejszych utleniaczy. Reagując ze związkami organicznymi powoduje ich utlenianie.
Czy ozon jest toksyczny?
W przyrodzie ozon powstaje w stratosferze na wysokości około 30 km, jako wynik działania promieni ultrafioletowych na tlen. Ozon zawarty w stratosferze chroni nas – mieszkańców Ziemi przed działaniem szkodliwego promieniowania ultrafioletowego. Część ozonu znajduje się w warstwie atmosfery rozciągającej się bliżej powierzchni Ziemi ( do 10 kilometrów) – w troposferze. I choć ma tę samą postać chemiczną, jak ozon stratosferyczny, ma zupełnie inny wpływ na żywe organizmy na naszej planecie. W normalnych warunkach atmosferycznych istnieje równowaga pomiędzy procesami tworzenia i destrukcji ozonu. Niestety zanieczyszczenie środowiska zakłóciło tę równowagę i ozon w stratosferze zanika. A tym samym bariera, która chroni przed promieniowaniem ultrafioletowym jest coraz cieńsza. Z kolei ozon zawarty w troposferze łatwo wiąże się ze związkami chemicznymi. Gdy jego stężenie przekroczy normę – staje się toksyczny. Przy stężeniu około 50 pojawiają się bóle głowy, przy 60 ppb u osób wrażliwych i chorych na astmę występują podrażnienia oczu, kaszel i duszności, przy 100 ppb – bóle w klatce piersiowej.